Ons lichaam bestaat uit biljoenen cellen. Elke cel heeft een celmembraan waarlangs het kan ademen, afvalstoffen afvoeren en voedingsstoffen kan opnemen. Celmembranen zijn opgebouwd uit vetten.

 Onze huidige Westerse voeding bevat heel veel verzadigd vet door het eten van bewerkte voedingsmiddelen, vlees, zuivel, koekjes, gebak, ... . Verzadigde vetten zijn hard en rechtlijnig van vorm, zie tekening bovenaan. Wanneer die verzadigde vetten worden ingebouwd in ons celmembraan, worden de celmembranen zeer hard en slecht doorlaatbaar. Onze cellen en mitochondriën krijgen zo minder voedingsstoffen en zuurstof waardoor ze slechter kunnen functioneren. Er is ook verzuring van de cel door het gebrek aan afvoer van afvalstoffen. Cellen in ons lichaam zijn de basis van ons leven. Als de cel niet goed werkt is dit de basis voor chronische ziekten. Onze mitochondriën, de energiefabriekjes gaan veel minder energie produceren waardoor we steeds een vermoeid gevoel hebben.

 Onverzadigde vetten  hebben een gebogen, kromme structuur en zijn meer vloeibaarder waardoor ze eens ingebouwd in de celmembraan veel doorlaatbaarder zijn. De cel kan dan vrij ademen, krijgt voldoende voedingsstoffen en kan afvalstoffen gemakkelijker afvoeren. 

 Vandaar dat onverzadigde vetten niet mogen ontbreken in ons voedingspatroon, ik denk dan aan:

• Noten en zaden
• Avocado's
• Eieren (idealiter biologisch, in de wei)
• Vette vis (idealiter in het wild gevangen)
• Gevogelte (idealiter biologisch, in de wei)
• Wild
• Olijven en extra vierge olijfolie
• Omega-3 (vis, krill, algenolie) suppletie

 Klik hier voor de studie.

 Omdat gelukkige celmembranen gelukkige cellen maken, en gelukkige cellen betekent een gelukkig jij.

Ode aan wat??? Mitochondriën, wat zijn dat voor iets hoor ik jou denken? Ik zal je een verhaaltje vertellen ... . 

Ooit heel lang geleden, zo'n 3.5 miljard jaar geleden zijn de eerste cellen ontstaan, monomeren worden ze genoemd. Ze hadden een vrij saai bestaan. Ze lagen daar maar te wachten tot er voedsel voorbijkwam, bewegen konden ze immers niet. Ze hadden het vaak kou omdat ze zich niet konden verwarmen en afhankelijk waren van de omgevingstemperatuur. Geen fijn bestaan dus voor ons prille begin.

Door de kou kreeg een cel plots kouderillingen en bewoog zich wat onhandig vooruit. Ok zei die cel, dat is keileuk, net een pretparkervaring. Dat doe ik nog eens. Waw en tevens ook interressant want dan kan ik zelf op voedsel gaan jagen. Ze begon er zich meer en meer in te oefenen en werd er beter en beter in.  Wat een gigantisch evolutionair voordeel was dit t.o.v. andere cellen die zich niet konden bewegen, ze werd wereldberoemd en was een groot voorbeeld voor vele andere cellen. Uiteindelijk zijn zo de eerste bewegende cellen ontstaan met electrische prikkelingen in de celwand. Leuk te weten is dat die eerste electrische prikkelingen de basis zouden vormen voor de neuronen in onze hersenen.

Enige tijd ging voorbij en ongeveer 1.5 miljard jaar geleden was een cel aan het rondwandelen op zoek naar voedsel en kwam een bacterie tegen. Om de eenzaamheid wat te verdrijven geraakten ze aan de praat. Het klikte wel tussen de twee en er werd bijvoorbeeld gesproken over hun goede eigenschappen. De bacterie zei, ik ben supergoed in het produceren van energie. Dat zag de cel wel zitten want die had het altijd kou en vraag aan de bacterie wil je niet in mij komen wonen. Ik zorg voor eten en bescherming en jij zorgt dat ik het warm krijg. Met ons tweetjes kunnen we een gelukkig, gezellig en energierijk leventje leiden. Zo gezegd, zo gedaan.

Dit huwelijk is uiteindelijk uitgegroeid tot een gigantisch evolutionair succes. In elk van onze cellen zitten er nakomelingen van die bacteriën, we noemen die mitochondriën, onze energiefabriekjes die energie voor ons produceren. Afhankelijk dat een cel meer of minder energie moet produceren zitten er meer of minder mitochondriën in de cel. Zo bevat een huidcel dat weinig actief moet zijn slechts 200 mitochondriën, een levercel 2000 en een hartspiercel 2500. Een vetcel heeft er slechts 100, een vetcel is dus voor het lichaam heel goedkoop in onderhoud. Vandaar dat we van vetcellen niet eenvoudig afgeraken.  De meeste mitochondriën vinden we in een eicel, wel meer dan 100.000. Ongelooflijk toch?

Mitochondriën zijn dus bacteriën in onze cellen met hun eigen genetische code. Het zijn echte babbelkousen want ze communiceren met onze celkern, het immuunsysteem en ook onderling. Ze kunnen ook reizen tussen cellen wanneer nodg, dit noemen we mitochondriale tunneling. Ondertussen produceren ze niet alleen energie voor ons maar vervullen een heel belangrijke rol als het gaat over ziekte en gezondheid.

We spreken over mitochondriale disfunctie als de mitochondriën niet meer goed functioneren, waardoor cellen en lichaamsfuncties niet langer optimaal werken. Mitrochondriale disfunctie kan leiden tot het ontstaan van chronische ziekten en kanker.

 Dit kan komen door slechte aanvoer van voedingsstoffen, teveel belastende toxines, slecht voedingspatroon, teweinig beweging, teweinig prikkels, ... . Boodschap is dus heel goed te zorgen voor onze mitochondriën.

Voetreflexologie en zorgmassage bij stress en angst

Het brein van de mens (Homo Sapiens) bestaat uit drie grote gebieden die evolutionair zijn ontstaan.

1. Ons oerbrein zorgt voor ons oerinstinct, het bewuste vecht-vlucht mechanisme, regularisatie van onze basisfuncties zoals hartslag, ademhaling, bloeddruk, …. We vinden dit oerbrein terug bij alle primitievere levensvormen zoals reptielen, regenwormen, … 
2. Ons limbisch systeem dateert uit de tijd dat de eerste zoogdieren zijn ontstaan. Op dat ogenblik moesten we emoties kunnen verwerken, zorg dragen voor ons nageslacht, liefdevol zijn, …. 
3. Onze grote prefrontale kwab is onze ratio die uniek is voor ons als mens

In ons oerbrein bevinden zich de Raphe kernen. Die Raphe kernen detecteren of alles veilig is. 

• Indien er gevaar is wordt dit opgeslagen in de amygdala. Indien gevaar zal ons lichaam het hormoon cortisol vrijgeven wat zal leiden tot een vlucht, vecht of bevries reactie. Prima mechanisme bij acute stress zoals dreiging door een tijger bijvb en dit om het onmiddellijke gevaar te overwinnen, niet zo handig bij chronische stress zoals dagelijks werk, beeldscherm, partner… . We zijn dan immers altijd alert of angstig.
• Als de situatie veilig is wordt de ervaring opgeslagen in de hypocampus en wordt via het hormoon GABA de stress-as, de HPA-as tot rust gebracht. 

Het is dus heel belangrijk in te werken bij angst en stress op het limbisch systeem. Dit kan door: 

• Huidcontact zoals knuffels, skin to skin contact. Hier kan voetreflexologie en/of zorgmassage een wezenlijke bijdrage leveren. Door psychozone-voetreflexologie kunnen we inspelen op het limbisch systeem en zo serotonine en GABA productie stimuleren en op die manier onze HPA-as tot rust brengen. Zie ook de wetenschappelijke studies die dit bevestigen.
• Aangename prikkeling van onze zintuigen, smaak, zien, voelen door wandeling in de natuur, verbondenheid met het universum , geurprikkels door essentiële oliën zoals ylang ylang, sinaasappel, lavendel of bergamot. Deze etherische olieën gebruiken we ook tijdens een voetreflexologiebehandeling in de praktijk. 
• Beluisteren van favoriete muziek
• Bewegen, sporten maakt endorfines vrij
• Mindfullness, bezinning, meditatie zoals yoga
• …

We hebben eveneens een prefrontale kwab, met deze hersenen kunnen we het proces van stress mechanisme begrijpen. Zo begrijpen we hoe ons lichaam werkt waardoor ons brein kan meehelpen een oplossing te zoeken voor angst en stress. Onderschat nooit de kracht van de geest, lichaam en geest zijn immers één.

Conclusie: Voetreflexologie kan een wezenlijke ondersteuning geven bij angst en stress. Soms begrijpen we niet alles en twijfelen vanuit onze ratio of het wel werkt. Ieder persoon reageert ook niet hetzelfde. Als we twijfelen, bestaat er maar één oplossing, ervaar het effect persoonlijk van een voetreflexologiesessie op uw lichaam en kijk wat het bij jou teweegbrengt. 

P.S. : Voor de volledigheid wil ik nog meegeven dat voetreflexologie maar een deeloplossing is in een grotere strategie dat ook onze leefstijl omvat met voeding, beweging, ademhaling, ... . Onderschat zeker ons microbioom in onze darmen niet. Samen met ons microbioom zijn we een ecosysteem en produceren onze bacteriën onontbeerlijke stoffen voor ons. We zijn als Homo Sapiens 120.000 jaar geleden ontstaan, landbouw is slechts 10.000 jaar geleden ontstaan. Evolutionair kunnen onze genen niet zo snel veranderen. Vandaag de dag eten we voeding die geen mensenvoeding is vanuit evolutionair standpunt en die ons microbioom schade toebrengt. Voeding, leefstijl, beweging, …. is een niet te onderschatten factor. Ook suppletie en andere natuurlijke therapieën kunnen angst en stress ondersteunen.

Wetenschappelijke studies

Engelstalige versie: 

• Effect of Foot Reflexology Intervention on Depression, Anxiety, and Sleep Quality in Adults: A Meta-Analysis and Metaregression of Randomized Controlled Trials
• The Effect of Foot Reflexology on Hospital Anxiety and Depression in Female Older Adults: a Randomized Controlled Trial
• The Effect of Foot Reflexology on Fatigue, Sleep Quality and Anxiety in Patients with Multiple Sclerosis: A Randomized Controlled Trial

Nederlandstalige vertaling: 

• Het effect van voetreflexologie op het ziekenhuis Angst en depressie bij oudere vrouwen
• Het effect van voetreflexologie op vermoeidheid, slaapkwaliteit en angst in Patiënten met multiple sclerose: een gerandomiseerde gecontroleerde studie
• Angst en slaapkwaliteit bij volwassenen: een meta-analyse

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32924560/

Reflexologie effectief bij het verminderen van angst en depressie bij patiënten met kanker die integratieve palliatieve zorg krijgen

De bevindingen van deze studie toonden aan dat voor patiënten met kanker die integratieve palliatieve zorg kregen, zowel ontspanning als reflexologie effectief waren bij het verminderen van angst en depressie. Reflexologie was effectief in het verbeteren van de kwaliteit van leven, in de fysieke component in vergelijking met basiswaarnemingen en met de overeenkomstige metingen van de relaxatiegroep. Daarnaast bleek reflexologie effectiever te zijn dan ontspanning bij pijnbestrijding. Het lijkt erop dat deze veilige en relatief goedkope technieken kunnen worden toegepast op patiënten met kanker door gekwalificeerde therapeuten, met name in palliatieve zorgomgevingen, als onderdeel van integratieve palliatieve zorg. Verdere vergelijkende studies van complementaire therapieën zijn nodig om onze resultaten te verbreden en te versterken en om een breder scala aan effectieve, op bewijzen gebaseerde complementaire therapieën aan patiënten met kanker aan te
bieden.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32739224/

Complementaire therapieën voor patiënten met kanker: reflexologie en ontspanning in integrale palliatieve zorg. Een gerandomiseerde gecontroleerde vergelijkende studie

Onze resultaten toonden aan dat voetreflexologie een geschikte en veilige interventie is voor de behandeling van pijn en angst bij patiënten met brandwonden. Daarom kan het naast andere methoden als aanvullende methode worden gebruikt.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31267277/ : 

Symptoomresponsanalyse van een gerandomiseerde gecontroleerde studie van reflexologie voor symptoombeheersing bij vrouwen met gevorderde borstkanker

Door thuiszorg verzorgde reflexologie was nuttig bij het verminderen van door de patiënt gemelde pijn. Leeftijd, comorbide aandoeningen en depressie zijn mogelijk belangrijke factoren voor toekomstig onderzoek en kunnen worden gebruikt om patiënten te identificeren die baat kunnen hebben bij reflexologie.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31473465/

Effecten van aroma-zelf-voetreflexologie op perifere neuropathie, perifere huidtemperatuur, angst en depressie bij patiënten met gynaecologische kanker die chemotherapie ondergaan: een gerandomiseerde gecontroleerde studie

Een aroma-zelf-voetreflexologie-interventie kan CIPN, angst en depressie verminderen bij patiënten met gynaecologische kanker. Verder onderzoek is nodig om de effecten te beoordelen van verschillen in de inhoud van de interventie en de effecten van verschillende aantallen toepassingen en duur van toepassingen op basis van de toestand van elke individuele patiënt.